Een opstelling, wat is dat nu eigenlijk?

Alles wat je wilt weten over opstellingenwerk

Omdat mensen niet altijd weten wat een opstelling is, schreef ik dit artikel om eens rustig door te lezen. Zo lees je onder andere hoe e.e.a. praktisch verloopt, wanneer je het in kunt zetten en wat voor resultaat je kunt behalen.

Waarom zou je een opstelling willen bijwonen?

Dit is een vraag die gemakkelijk te beantwoorden is, maar toch ook niet. Een opstelling is een enorm krachtige methode tot het verkrijgen van (zelf-)inzicht en heling. Sommigen worden daar blij van, anderen niet. Mijn uitnodiging is om er gewoon een keer een bij te wonen. Na je ervaring kun je besluiten of het bij je past of niet.

Met een opstelling werk je zelf actief aan herstel. Dat betekent dat je op een punt bent, dat je eraan toe bent om regie te nemen over je eigen leven. Net als bij andere therapeutische methoden gaat hier op: Wat je erin stopt, krijg je eruit.

Je bent in een veilige en gecontroleerde setting aan het onderzoeken. Feitelijk kan je niets gebeuren. Niemand kan je nog fysiek pijn doen, de enige angst die er is, is angst voor de angst.

Een opstelling kan je ondersteunen in herstel bij een diversiteit aan klachten en je helpen tot diepgaande (zelf-)inzichten te komen. Je komt dichter bij je ware zelf.

Wanneer neem je deel aan een opstelling?

De wens tot zelfonderzoek, inzicht verkrijgen en streven naar een rustigere, completere en authentieker versie van jezelf zijn de belangrijkste.

Als je bijvoorbeeld in de ziektewet zit of anderszins een langdurig proces doorgaat, kan een opstelling (of meerdere) enorm helpend zijn. De drang naar ander werk (maar niet weten wat), je bedrijf dat niet naar je zin loopt, zich herhalende negatieve patronen, trauma, angsten, bore-out, burn-out, HSP, je gezin, je lijf en ga zo maar door. Wat je bedenkt, kun je opstellen.

Aanhoudende gevoelens die een indicatie kunnen zijn voor een opstelling zijn onder andere: het gevoel dat je er niet toe doet, dat je niet belangrijk bent, een ander altijd voorrang geven op jezelf, pleasen, jezelf altijd maar vergelijken met een ander, eenzaamheid, verdriet, depressieve gevoelens, boosheid, frustratie, bewijsdrang, vermoeidheid, onverklaarbare lichamelijke klachten, vastlopen, onzekerheid.

Daarnaast is nieuwsgierigheid een belangrijke reden; die voel je niet voor niets. Wat gebeurt er als je dat gevoel volgt? Andere mensen wéten of voelen dat het tijd is en volgen die impuls.

Stille kracht:

Ik noem opstellingen een stille kracht. Ongemerkt kunnen ze een transformerende uitwerking hebben op je leven.

Hoe? Ik zal proberen iets uit te leggen;

We worden geboren met een pakketje karaktereigenschappen. Door bepaalde ervaringen tijdens het leven van onze (voor-)ouders, de conceptie, zwangerschap, geboorte en ons eigen leven, ontwikkelen we naast karakter ook 'overlevingsdelen'. Deze helpen je om je staande te houden. Totdat ze niet meer helpen! Dan worden het delen die ons belemmeren of tegenwerken. Hierdoor kunnen we ziek worden of steeds het gevoel hebben dat we vast lopen. Dit kost onnodig energie, waar we moe van worden. In een opstelling kun je op zoek naar de stagnatie van je energiestromen. Waar loop je vast? Waar zit een energielek en kun je weer in contact met je kracht komen?

Zoals je hierboven zag, werken we als opsteller met de theorie dat trauma erfelijk is.

Dit betekend kortgezegd, dat wanneer bijvoorbeeld jouw opa of moeder trauma heeft, jij dit ook kunt hebben zonder dat je je er bewust van bent. Dit kan zich dan uiten in angst en paniek, overgevoeligheid voor geluid of andere klachten.

Het klinkt je misschien wat vergezocht in de oren, maar ervaringen in opstellingen laten keer op keer zien dat er een zucht van verademing door de ruimte gaat, wanneer klachten een stem krijgen en emoties doorvoeld kunnen worden. En dit is precies waarom volgens mij opstellingen zo effectief zijn. Álles mag er zijn.

Een opstelling geeft een ander perspectief

Hoe ziet een opstelling eruit en welke resultaten kun je verwachten?

Nu zul je je waarschijnlijk afvragen, hoe één en ander dan in zijn werk gaat?

De opstelling vindt plaats op tafel of in persoon. Op tafel werk je in je eentje met je opsteller.

In persoon, werk je alleen met je opsteller en ankers of voorwerpen, maar het kan ook in een groep. De groepsgrootte hangt af van de voorkeur van de opsteller. Er zijn opstellers die werken met groepen van wel 40 man, anderen werken met groepjes van 3-5. Vaak stuurt je intuïtie je naar de juiste plek.

Waar het om gaat is het volgende; je wilt jezelf in relatie tot jouw vraag in beeld krijgen. Daartoe zet je op gevoel mensen (of voorwerpen) in de ruimte of op tafel neer. Je maakt letterlijk een visuele weergave van de situatie waar jouw vraag over gaat.

Op het moment dat de betrokkenen opgesteld staan, ontstaat er een onderzoeksveld, waarin je kunt gaan ervaren waar jij staat in verhouding tot jouw vraag of thema.

Dan komt het leuke gedeelte. Je kunt gaan schuiven! Het is soms net een puzzel. Als ik op een andere plek ga staan, hoe voel ik me dan? Als ik deze woorden hoor, voel ik me dan beter? Als ik hiernaar kijk, wat voel ik dan? In dit onderzoek, kun je dus heel rustig en op je eigen tempo bepaalde emoties doorvoelen en een plek geven.

Het kan ook zijn dat er verassende inzichten uitkomen, die je helemaal niet had verwacht.

Zo kan het gebeuren dat je er achter komt, dat je in de buik nog een broertje of zusje hebt gehad, welke het niet tot het einde van de zwangerschap heeft gehaald. En dat je je daarom altijd zo alleen voelt, of verlangt naar 'de ander'.

Of speelt er een dynamiek door de generaties heen: iemand is slachtoffer geworden in een oorlog. Nabestaanden hebben dit niet kunnen verwerken en in volgende generaties is er herhaald sprake van zelfdoding binnen een bepaalde familie. Ze volgen het eerste slachtoffer uit loyaliteit letterlijk tot in de dood. Door stil te staan bij het offer dat de overledenen gebracht hebben en ze te eren, kan een nieuwe familiedynamiek ontstaan.

Erkennen en stilstaan bij emoties en gevoelens is zó belangrijk voor verwerking!

Dit is uiteraard een proces. De opstelling is de aanzet. Verwerken en integreren gebeurt na afloop. Een deur gaat open en er ontstaat een nieuw toekomstperspectief.

Een opstelling is tot een einde, wanneer alle deelnemers zich rustig en ontspannen voelen. Soms lukt dit in één opstelling, soms zijn er meerder voor nodig. Een opstelling is een impuls, geen quick-fix. Resultaten ontstaan soms direct, soms na dagen, maar kunnen zelfs nog jaren narijpen. O.a. dit maakt het zo 'geheimzinnig'. Resultaten zijn niet klinisch meetbaar, maar je ervaart ze des te beter.

Je voelt je bijvoorbeeld krachtiger of minder boos. Je ziet de wereld zonniger of hebt meer energie. Angsten kunnen de kast in of je kunt opeens beter voor jezelf opkomen.

Vanuit de meer spirituele stroming zeggen we dat een opstelling 7 generaties vóóruit en

7 generaties áchteruit werkt. Je maakt dus niet alleen je (voor-)ouders, maar ook je (achter-)kleinkinderen gelukkiger mensen met jouw inzet!

Welke opstellingsvormen zijn er?

Er zijn veel opstellingsvormen, ik zal er enkele uitlichten. Onthoud dat iedere opsteller zijn eigen voorkeur heeft. Opstellingen kun je heel rationeel en ordenend aanvliegen, maar ook spiritueel en alles daartussenin. Ze worden zowel in het bedrijfsleven als in het reguliere- én alternatieve circuit toegepast en aangeboden. Er zit dus altijd iets bij wat voor jou past!

In een opstelling draait alles om systemen; je fysieke, mentale of emotionele systeem. Het systeem waar je in geboren werd, uit geëmigreerd bent of naar verlangt.

Ik spreek daarom liever van SYSTEEMopstellingen. Dit dekt beter de lading van de reikwijdte, maar ook diversiteit en diepgang van dit werk.

De meest bekende zijn familie- en organisatieopstellingen. Daarnaast zijn er o.a. nog Traumaopstellingen, Innerlijk kind opstellingen, Opstellingen van ziekte, Opstellingen van de Ziel en Opstellingen van het Verlangen.

De opsteller bekijkt samen met jou wat nodig is, alhoewel er opstellers zijn die alleen op tafel, óf alleen 'in het echt' werken.

Kan iedereen opstellen?

Opstellingenwerk vraagt een hele stevige en gedegen leiding van de opsteller. Als professioneel opsteller ben je getraind in zo zuiver en oordeel loos mogelijk waarnemen. Je bent afgestemd op de vraagsteller, groep en jezelf om iedere verandering in nuance waar te kunnen nemen. Verandert de dynamiek, temperatuur, input? Wat neem je waar, wat gebeurt er?

Ieder moment stem je opnieuw af om tot een passend verloop te komen.

Zoals je eerder kon lezen, zijn er verschillende opstellingsvormen. Het is daarom fijn als je een opsteller hebt, die kan schakelen in het moment. Iemand die jou snel een passende vorm aan kan bieden en kan switchen wanneer dit nodig is.

Een professional heeft ook na een opstelling een zwijgplicht. Wel zo een fijn gevoel.

Een opsteller vinden:

Praat erover! Misschien heeft iemand in je omgeving al eens een opstelling gedaan, en wil deze zijn of haar ervaring met je delen.

Verder doe altijd je eigen onderzoek en volg je je eigen impulsen. Eigenwijsheid is soms (vaak) bijzonder waardevol, neem jezelf serieus. Nogmaals: je intuïtie is je grootste raadgever.

Kies iemand die je vertrouwt en waar je bij terecht durft als je na afloop nog vragen hebt of coaching of therapie nodig hebt.

Ik wil me opgeven voor een opstelling!

Geschreven door Kim Riethoven,

(Job-)Coach, Counselor en Systeemopsteller bij www.kimriethovencoachingencounseling.com